Geschiedenis
 
(Advertentie)
(Advertentie)
Vroege landbouwers wisten loodzware keien te versjouwen om er graven mee te bouwen.
Dwars door het huidige Nederland, langs de Rijn, liep tweeduizend jaar geleden de noordelijke grens (limes) van het Romeinse Rijk.
Rond 700 vestigde de Engelse monnik Willibrord zich in de kustgebieden. Met zijn missionarissen haalde hij veel Friezen de kerk binnen.
Door voortdurend oorlog te voeren, wist Karel de Grote rond 800 een groot deel van Europa te onderwerpen. Het huidige Nederland viel ook onder hem.
(Advertentie)
Hebben alle vogels nesten begonnen behalve ik en jij, schreef een Vlaamse monnik rond 1100 in het Nederlands van zijn tijd.
Floris de Vijfde werd in 1256 op zijn tweede graaf van Holland. Als volwassene vergrootte hij zijn gebied.
Pittoreske stadjes als Zwolle, Kampen en Deventer waren in de late middeleeuwen voorname handelssteden. Ze waren lid van de Hanze.
Een kritische geest én een verzoener, dat was Desiderius Erasmus. Hij had commentaar op de katholieke kerk maar bleef die trouw, ook toen protestanten zich ervan losmaakten.
(Advertentie)
Net als zijn naamgenoot Karel de Grote lijfde Karel de Vijfde een groot deel van Europa bij zijn rijk in.
Karel de Vijfde en zijn zoon Filips de Tweede. vonden Protestanten ketters, die vervolgd moesten worden. In 1566 leidde dat tot hevige rellen: De beeldenstorm.
De vader des vaderlands heet hij: Willem van Oranje, een hoge edelman die ruzie kreeg met Filips II.
Ongepland kwamen de Noordelijke Nederlanden eind zestiende eeuw alleen te staan. Ze hadden zich los gevochten van Filips II, maar nu hadden ze helemaal geen vorst meer. Dus werden ze een republiek.
(Advertentie)
Peper, thee, porselein: het kwam uit de Oost. Europeanen ontdekten een zeeroute naar Azië en haalden er allerlei kostbaarheden vandaan. Nederlanders wilden meeprofiteren en richtten in 1602 de VOC op.
Begin zeventiende eeuw was de Beemster nog een groot meer. Toen besloot een groepje rijke Amsterdammers het meer met 43 molens droog te leggen, zodat boeren er voedsel konden verbouwen.
Amsterdam groeide in de zeventiende eeuw als kool en kon zijn inwoners niet kwijt. Daarom kwam er een stadsuitbreiding, met als bekendste onderdeel de grachtengordel.
De Franse koning noemde hem 'het wonder van Europa'. Hugo de Groot was een briljant jurist en legde de basis van het Volkenrecht.
De Bijbel is er voor iedereen, vonden de protestanten. Er moesten betrouwbare Bijbels komen in de taal van het volk, niet langer alleen in het Latijn. Daarom kwam de Nederlandse Statenvertaling.
Klik op de afbeelding om naar de Startpagina te gaan.
Er is ooit berekend dat er in de Gouden Eeuw ruim vijf miljoen schilderijen zijn gemaakt. De Republiek was een land van schilders. De bekendste schilder was Rembrandt.
Nieuwe werelden lagen open in de zeventiende eeuw en de interesse daarvoor was groot. In de Republiek was vraag naar wereldkaarten, zoals vader en zoon Blaeu die maakten.
Hij leidde een van de brutaalste militaire acties ooit: de tocht naar Chatham via de Theems in 1667, om werven en schepen van de Engelsen te vernietigen, in het hol van de leeuw. Het plan lukte.
Hij vond het slingeruurwerk uit, was een belangrijk wiskundige en zag als eerste de ringen rond Saturnus: de briljante Christiaan Huygens. Hij was een van de wegbereiders van de moderne wetenschap.
De natuur, alles wat bestaat, is een verschijning van God, dus ook de mens zelf. Voor zeventiende-eeuwers was deze boodschap van Spinoza schokkend.
Nederlanders vervoerden meer dan een half miljoen Afrikanen naar Amerika, waar een hard bestaan wachtte. De slaven moesten voor niets de katoen, tabak en suiker verbouwen voor Europese handelaren.
Amsterdam kon in de zeventiende en achttiende eeuw enorm stinken, vooral in de zomer. Rijkelui ontvluchtten dan de drukke stad en gingen naar hun buitenhuizen. Er staan er nu nog veel langs de Vecht.
Het was 1774 en Friesland vreesde het einde der tijden: de aarde zou gaan botsen met een andere planeet. Wolkammer Eise Eisinga berekende dat dat niet kon en bouwde een planetarium.
De Republiek ging ten onder en dat kwam door de heerschappij van de stadhouder. Dat vonden tenminste de patriotten, die gegrepen waren door de verlichtingsidealen vrijheid, gelijkheid en broederschap.
De vrijheid onder de Fransen viel tegen. Frankrijk trok steeds meer macht naar zich toe. Keizer Napoleon benoemde eerst zijn broer Lodewijk tot koning en lijfde daarna het land bij Frankrijk in.
De Nederlanden waren twee eeuwen een republiek geweest, in een tijd dat koninkrijken de norm waren. Maar na de revolutionaire tijd werd Nederland een koninkrijk.
Zou dat wel goed gaan, met zoveel lawaai en zo'n hoge snelheid? In de negentiende eeuw riep de komst van de trein veel verzet op. Maar hij kwam er en maakte het leven veel sneller.
Lang konden de Oranjes niet van hun nieuwe koninklijke macht genieten. In 1848 kwam er een grondwet die zijn invloed sterk beperkte. Minder macht voor de koning en meer voor kabinet en parlement.
Het boek Max Havelaar van Multatuli, het pseudoniem van Eduard Douwes Dekker, is één grote aanklacht. Als ambtenaar in Nederlands-Indië zag hij hoe Nederlanders de inheemse bevolking uitbuitten.
Kinderen waren goedkope arbeidskrachten. Fabriekseigenaren hadden ze daarom graag als personeel. Naarmate het aantal fabrieken toenam, groeide ook het verzet tegen kinderarbeid.
Hij is het toonbeeld van de geniale kunstenaar. Tijdens zijn leven had vrijwel niemand oog voor zijn radicaal vernieuwende manier van schilderen. Hij voelde zich eenzaam en onbegrepen.
Waar zouden Nederlandse vrouwen zijn zonder Aletta Jacobs? Zij was de eerste vrouw die in de negentiende eeuw officieel toegang kreeg tot de universiteit, en arts werd.
(Advertentie)
(Advertentie)
In loopgraven, met de vijand vlakbij, vochten soldaten in de Eerste Wereldoorlog voor hun leven. Ze kwamen bij duizenden om. Nederland was neutraal dus de grootste gruwelen bleven de inwoners bespaard
Goede kunst is recht en hoekig, vond de internationaal invloedrijke kunstenaarsgroep De Stijl, met leden als Rietveld en Mondriaan.
In 1935 waren 600.000 van de acht miljoen Nederlanders werkloos. Tijdens de crisis was de armoede groot, en de regering had geen oplossing. Werklozen kregen een minimale uitkering.
Op 10 mei 1940 kwam een einde aan de neutraliteit. Duitsland viel Nederland binnen en de nazi's voerden hun rassenpolitiek door. Honderdduizend Joden werden afgevoerd naar concentratiekampen.
Wie wil weten hoe het was om Joods te zijn in de Tweede Wereldoorlog, moet het dagboek van Anne Frank lezen. Met haar familie verborg ze zich in Amsterdam. Helaas werden ze ontdekt.
De Tweede Wereldoorlog was maar net voorbij, toen Nederlandse mannen naar Indonesië werden gestuurd om daar de onafhankelijkheid de kop in te drukken. Ondanks veel geweld werd dat doel niet bereikt.
Zijn zuinigheid maakte 'vadertje Drees' populair. Het verhaal gaat dat zijn vrouw hoog Amerikaans bezoek alleen thee met een mariakaakje aanbood.
De Deltawerken zijn over de hele wereld bekend. Ze zijn gebouwd om een rampnacht als in 1953 te voorkomen. In Zeeland begaven de dijken het onder een grote storm.
Hij is niet meer uit de huiskamers weg te denken: de televisie. Vanaf 1948 promootte Philips hem in Nederland en in de loop van de jaren veroverde hij zijn plaats in het gezin.
Bij Rotterdam komt de hele wereld Nederland binnen, om verder doorgevoerd te worden naar het Europese achterland. Nederland leeft voor een groot deel van de handel en Rotterdam is de spil.
Ze leerde kinderen om eigenwijs te zijn en gaf kritiek op de burgerlijkheid. Met boeken als Jip en Janneke en Pluk van de Petteflet veroverde Annie M.G. Schmidt Nederland.
46. Suriname en de Nederlandse Antillen
Indonesië vocht zich na de Tweede Wereldoorlog vrij, maar Suriname en de Nederlandse Antillen bleven nog lang bij Nederland horen. Suriname werd in 1975 onafhankelijk.
Hoe heeft het zo mis kunnen gaan? Terwijl Nederlandse militairen de Bosnische enclave Srebrenica moesten bewaken, vielen Servische troepen binnen en vermoordden alle mannen, zeker zevenduizend.
Aan het begin van de 20ste eeuw was Nederland vrijwel helemaal blank. Nu is dat heel anders. Nieuwe Nederlanders uit de hele wereld met andere religies en gebruiken drukken hun stempel op het land.
Bij het Groningse Slochteren zit een onvoorstelbare hoeveelheid van drieduizend miljard kubieke meter gas in de grond. Een zegen voor de Nederlandse economie: iedereen kookt en stookt erop.
Geen geld meer wisselen tijdens een vakantie in Frankrijk: Sinds 2002 heeft Europa de euro. Het begon allemaal in 1951 met de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal, waar ook Nederland lid van werd.